Banka bonosu kalkınma ve yatırım bankalarının borçlu sıfatıyla düzenlediği bono türlerinden biridir. Banka bonosu Sermaye Piyasa Kurumu tarafından kayda alınır ve ihraç edilir. İskonto esasına göre satılan bonoların vadesi 60 günden az ve 360 günden çok olamaz. Tahsilli satılan bonoların vadesi de 15 günden az ve 360 günden çok olmamalıdır. Satışta uygulanacak iskonto oranı yıllık bazda hesaplanır ve banka tarafından açıklanır. İkinci el piyasada bulunan bonoların alınıp satılması serbestçe yapılır.
Banka Bonosunun Avantajları Nelerdir?
Banka bonosunun avantajları devlet tahvili ve hazine bonosuna göre farklı imkanlar sağlar. Bu türdeki bonoların sağladığı avantajlar şunlardır:
- Gelir avantajı: Mevduat ve Hazine bono türleriyle karşılaştırıldığında daha fazla gelir imkanı vardır.
- Likidite avantajı: ikinci el piyasa işlemleri için likidite avantajı vardır. Yatırımcı ihtiyacı olursa vade süresi dolmadan önce bu bono türünü kısmen ya da tamamen nakit olarak tahsil edebilir.
- Vergi avantajı: Mevduat hesaplarından kesilen stopaj oranına göre avantajlıdır. Mevduat hesaplarından %15 kesinti yapılırken bankaların sattığı bonolardan %10 kesinti yapılır.
Bono Nasıl Tahsil Edilir?
Bono tahsil edilirken temelde iki yöntem kullanılır. Banka bonoları ile alacaklı kişi ödeme zamanı gelmeden bir bankada senedi iskonto yaptırabilir. Vade süresi dolup ödeme süresi geldiğinde borç sahibi kişi borcunu bankaya yatırır. Bu durumda alacaklı ve banka borçluya göre daha avantajlıdır. Borçlu için bir kayıp ya da kazanç bulunmaz fakat alacaklı vadeden önce tahsilat yaptığı için daha avantajlı konuma geçer. Diğer bir yöntemde ise vade süresi dolduğunda alacaklı kişinin borçluya gitmesidir. Borçludan ödenecek tutarı alan alacaklı buna karşılık senedi verir.
Bono Çeşitleri Nelerdir?
Bono çeşitlerini dörde ayırarak incelemek mümkündür. Bono çeşitleri şu şekildedir:
- Hazine Bonosu: kısa vadeli finansman ihtiyacının karşılanması için devlet tarafından bir yıl ya da daha kısa olacak şekilde yapılan borçlandırmadır. Bu tür bonolar devlet güvencesine sahip, riski az, sabit getirili ve yüksek likidite olarak karşımıza çıkar.
- Altın/ Gümüş/ Platin Bonosu: Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar üyesi bankalar tarafından ihraç edilen altın, gümüş ve platine dayalı olan bono şeklidir.
- Banka Bonosu: Bankaların borçlu sıfatıyla sermayeden kaynak sağlamak amacıyla kullandıkları bono türdür. En az iki ay en fazla bir yıl vadelidir.
- Finansman Bonosu: İhraç koşulları SPK tarafından belirlenen iskontolu, düşük riskli ve karşılaştırıldığında yüksek getirili bono türüdür. En az iki ay en fazla iki yıl vadeli bir bonodur.