Döviz kuru Türk parasının yabancı paraya denk gelen para değeri karşılığı olarak adlandırılır. Bütün döviz kuru kendine özgü olacak şekilde simgelerini belirlemiştir. Örnek olarak Amerikan Doları USD, Euro EUR ya da Türk Lirası TRY olarak adlandırılmıştır. Yatırımcıların özellikle yabancı ülkeler ile ithalat yapabilmesi için para birimlerini değiştirmeleri gerekir.
Döviz Kuru Ne İçin Kullanılır?
Döviz genellikle ülkeler arasında ticaretin en iyi şekilde yapılması amacı ile kullanılmaya başlanır. Yatırımcıların en çok tercih ettiği yöntemlerden birisidir. Türkiye’de bulunan özel bir şirketin Avrupa ülkeleri ile ithalat işlemlerini yapabilmesi için Euro para birimine gereksinimi vardır. Bunun için Türk Lirası’nın Euro para birimine dönüştürülmesi gerekir.
Döviz kuru bir ülkenin para biriminin başka ülkenin para birimine denk gelen karşılığı olarak adlandırılır. Döviz kurunun belirlenmesinde bankalar etkilidir. Her bankanın kendine özgü olarak belirledikleri döviz kurları ile alış veya satış işlemleri yapılabilir. Döviz kurlarının da çeşitleri vardır. Bunlar; nominal kur, çapraz kur, efektif kur ve reel kur olmak üzere dört gruba ayrılır.
Döviz Kurunda Rejimler Nelerdir?
Aşağıda döviz kuru rejimlerinin neler olduğu ile ilgili bilgiler detaylarıyla birlikte açıklanmaktadır:
- Sabit kur rejimlerinde döviz kuru devlet ya da Merkez Bankası tarafından oluşturulur. Bu rejimde Merkez Bankaları döviz kurunu sabit bir şekilde tutmayı amaçlar. Bunun için de her zaman döviz stoku yapma yolunda ilerler. 1980 yılına kadar bu rejim doğrultusunda hareket edilmiştir.
- Dalgalı kur rejimde ise birçok ülkenin para birimlerinin değerlerine göre döviz kuru belirlenir. Bu rejimde devlet ya da Merkez Bankası döviz kurunu belirleme yetkisine sahip değildir. 2001 krizi sonucunda dalgalı kur rejimi ile hareket edilmeye başlanılmıştır. Bu sayede otomatik denge mekanizması ile döviz kuru belirlenmiş olur.
Döviz Kuru Neye Göre Belirlenir?
Döviz kurlarının belirlenmesinde etkili olan durumlar aşağıda sırasıyla verilmektedir:
- Meydana gelen ekonomik krizler,
- Faizler ve sermaye ile oluşan hareketlenmeler,
- Döviz üzerinden değişimlerin yapılması gibi durumlar etkilidir.
Yukarıda verilenlerin dışında ekonomik büyüme ve enflasyon, küresel etkiler ya da politik sorunlar da döviz kurunun belirlenmesinde etkili olan faktörlerden birisidir.
Faiz oranları döviz kurlarının belirlenmesinde etkilidir. Bir ülkede döviz kuru ne kadar fazla ise, faiz oranı da o doğrultuda yükseltilir.
Döviz Kurunu Belirleyen Faktörler Nelerdir?
Döviz kurunun oluşmasında etkili olan faktörleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Ülke içinde meydana gelen ekonomik krizden dolayı Euro ve Dolar gibi para birimlerine yönelmesi,
- Çok büyük merkez bankalarının ortaya koyduğu faiz miktarları,
- Ülkeler arasında faiz miktarlarında meydana gelen farklılıklar,
- Bir ülkede meydana gelen ekonomik krizden ve risklerden dolayı yatırımcıların paralarını başka ülkelerin para birimine çevirmesi gibi durumlar döviz kuru oluşmasında etkili olan faktörler arasında yer alır.