Ölçek ekonomisi bir üreticinin üretim miktarını arttırırken maliyeti düşürmesi durumudur. Ölçek ekonomisi işletmenin ne kadar büyürse o kadar üstün olacağı mantığında ilerler. Üretim için büyük kapasiteler oluştururken birim başına düşen maliyeti de en aza indirir. Ölçeğe göre çıktılar artarken maliyet düşürmek hedeflenmelidir. Ölçeğe göre çıktılarla ilgili söz konusu olan üç durum şu şekildedir:
- Sabit bir getiri durumunda çıktılar ve girdiler aynı oranda artar. Birim maliyet değeri değişmez.
- Artan bir getiri durumunda girdilerin artması çıktıların da artmasına neden olur.
- Azalan getiri durumunda girdiler çıktılardan daha fazla artar ve getiri azalır.
Ölçek Ekonomisi Türleri Nelerdir?
Ölçek ekonomisinin türleri dışsal ve içsel olarak ikiye ayrılır. Bu türlerin özellikleri şu şekildedir:
- Dışsal Ölçek Ekonomisi: Üretici bir firmanın bulunduğu sektörün gelişmesiyle maliyetlerde oluşan değişim dışsal ekonomidir. Endüstri içindeki gelişmeler maliyetlerin miktarını değiştiriyorsa bu duruma dışsal ölçek ekonomisi ismi verilir. Teknolojik gelişmeler ve sektöre olan talebin artması gibi durumlar bu türde etkilidir.
- İçsel Ölçek Ekonomisi: Üretici bir firmanın içerindeki gelişmeler maliyetleri etkiliyorsa bu durum içsel ekonomidir. İşletme içindeki faktörlerin maliyetlere olan etkisine içsel ölçek ekonomisi İşletmenin sermayesinin verimliliğinin artması ve çalışanların uzmanlaşması gibi durumlar içsel ekonomi ölçeğini etkiler.
Ölçek Ekonomilerinin Avantajları Nelerdir?
Ölçek ekonomisinin avantajları özellikle büyümek isteyen küçük işletmelerde için önemlidir. Bu işletmeler için sağlayabileceği bazı avantajlar şu şekildedir:
- Yönetim: Yeni bölgelerde açılan şubelerin her ekibi tekrar kurmasına gerek yoktur. Bazı roller ve pazarlama ekibi gibi ekipler merkezi olarak yönetilebilir.
- Uzlaşma: Küçük şirketlerde çalışanların birden fazla rolü üstlenmesi gerekebilir. Bu nedenle çalışan birçok alanda uzmanlaşır.
- Satın Alma: Küçük işletmeler büyüdükçe tedarikçilerle pazarlık avantajları artar.
- Teknik: Teknik ekipmanı iyileştirmek verimliliği arttırdığı için maliyet oranlarında düşme olur.
- Hizmet Satın Alma: İşletmeniz için bazı şirket hizmetlerini satın alırsanız bu hizmetlerin kurulmasındaki maliyetten kurtulmuş olursunuz.
Kapsam Ekonomisi Nedir?
Kapsam ekonomisi bir firmanın maliyetlerini azaltmak amacıyla kullandığı ekonomilerden birisidir. Firma sahip olduğu bir gücü, avantajı farklı alanlarda ürünler üretmek için kullanır. Bu durumda farklı ürünler aynı fabrikada üretilmiş olur. Ölçek ekonomisi gibi temelinde maliyeti düşürüp üretimi arttırmak yatar. Kapsam ekonomisinde talep daha önemliyken ölçek için malın tedarik edilme süreci önemlidir.