Covid-19 salgını ile birlikte, ekonomi piyasalarında baş gösteren belirsizlikler sonrasında, yatırım varlıklarının değerlerinde de dalgalanmalar başladı. Bu dalgalanmalar ile birlikte dolar/TL kuru da yıl boyunca, özellikle Mart ayından sonra yükseliş eğilimine girdi ve Kasım ayına gelindiğinde kur 8,58 TL ile tarihi zirvesini gördü. 2020 yılına 5,95 TL seviyesinde giriş yapan dolar kuru, yeni yılın ilk işlem haftasının sona ermesi ile birlikte 7,24 TL seviyesine kadar geri çekildi. Elbette kurdaki bu hareketliliklerin tek sebebi de Covid-19 salgını olmadı. Yıl boyunca ve yeni yılda devam eden gelişmeler, dolar/TL hareketliliklerini belirleyen önemli faktörler olarak kaydedildi. Bu gelişmelere ve hareketliliklere bağlı olarak dalgalanan ve sonunda düşme eğilimine giren dolar, neden ve nasıl düşmüş olabilir?
Dolar Kuruna Faiz Etkisi
Ekonomi piyasaları uzmanları, son aylarda Merkez Bankası tarafından alınan faiz artırım kararlarının, dolar/TL kuru üzerindeki etkisini vurguluyor. Merkez Bankası, geçtiğimiz yılın Mayıs ayında, ilk kez politika faizinde indirime giderek, politika faizinin %11’den %8,25 seviyelerine çekmişti. Bankalara yapılan fonlamanın oranı düşürüldükten sonra, kredi fırsatlarının önü sonuna kadar açıldı bununla birlikte yerli ve yabancı yatırımcılar Türk Lirası’ndan altın ve döviz cinsi varlıklara yönelmeye başladı. Bu yönelmeler sonrasında Türk Lirası, ABD doları karşısında %30’dan fazla değer kaybetti ve yurtiçi piyasalarda ekonomide deprem başladı. Bu depremin sonucunda da ekonomi yönetimlerinde değişikliğe gidildi ve politika faizleri %17 oranına kadar artırıldı. Bununla birlikte küresel ekonomi piyasalarında Türkiye, Güney Sudan ve Danimarka ile birlikte 2020 yılında faiz artırım kararı alan 3 ülkeden biri oldu. Doç. Dr. Evren Bolgün, Aralık ayında faiz artırımı yapılmasında yılbaşı ve Noel tatillerinin etkisi olduğunu ve bu sebeple faiz oranının beklenenden yüksek açıklandığını dile getirdi. East Capital’den Emre Akçakmak da son faiz artırım kararını Eylül 2018 dönemine benzetti.
Dolar Endeksinin Kura Etkisi
Evren Bolgün ve Emre Akçakmak, ayrıca dolar kurunda yaşanan düşüşte, son iki ayda %5’lik düşüş yaşayan dolar endeksinin etkili olduğuna dikkat çekti. Uzman isimler, ABD Doları’nın yalnızca Türk Lirası karşısında değil, küresel piyasalarda; Euro, İngiliz Sterlini, Japon Yeni, Kanada Doları, İsveç Kronu ve İsviçre Frangı gibi önde gelen para birimlerinin oluşturduğu kur sepeti karşısında da değer kaybettiğini vurguladı. Uzmanlar, ABD seçimlerine bağlı olarak bu kurun %4 ile %5 arasında bir kez daha düşebileceğini ifade etti.
Kurdaki Düşüşlere Ne Etki Etti, Düşüşü Ne Sınırladı?
Tüm bu etkenlerin yanı sıra, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Ekonomide yeni dönem” açıklamaları ile birlikte yabancı yatırımcıların TL cinsi varlıklara yönelmesi, tüketici kredisi faizlerinin düşmesi gibi etkenler ile dolar/TL kurundaki düşüşlerin devam ettiğini belirten uzman isimler, ayrıca yerli yatırımcıların döviz cinsi yatırımlara yönelerek kurdaki düşüşü sınırladığını belirtti.